JEZIORKOWO » Najczęściej zadawane pytania.

Najczęściej zadawane pytania przez Gości i Spacerowiczów.

1. Jak długo żyją alpaki?

Jeśli są w dobrej formie (czyli mają dobrostan psychofizyczny) dożywają 20 - 25 lat (może i 30). Nasza najstarsza alpaka to Herbatka, urodziła się w 2003 r. Jest już wyraźnie słabsza, dużo leży, od kilku lat nie widzi na jedno oka (codziennie ma zakrapiane lekarstwo). Ma też problemy z trawieniem, mimo dokarmiania jest chuda i nie udaje się już jej podtuczyć. Ale żyje sobie i pasie się razem ze stadem, ma też dość energii na cowieczorne kłótnie z drugą najstarszą w stadzie Neską (ur. 2005).

2. Skąd pochodzą alpaki, gdzie żyją naturalnie?

Alpaki pochodzą z Ameryki Południowej, z płaskowyżu Altiplano w wysokich Andach. To zwierzęta hodowlane, nie występują dziko. Zostały wyhodowane ok. 6000 lat temu przez Inków z dziko żyjących wikunii może z dolewką guanako. Podobnie jak owce muszą być strzyżone (nie linieją). Wszystkie nasze alpaki są urodzone w Europie, Herbatka i Nesca w Wielkiej Brytanii, Hoek w Holandii, pozostałe w Polsce.

3. Jak alpaki znoszą nasz klimat?

Alpaki dobrze przystosowują się do różnych warunków klimatycznych i są hodowane na całym świecie, od Australii po Norwegię. Ale mają specyficzne potrzeby, które wynikają z ich pochodzenia i które trzeba wziąć pod uwagę. Przede wszystkim wrażliwość na produkcję wit. D3 w skórze pod wpływem UV światła słonecznego - ponieważ są przystosowane do życia na dużych wysokościach, 4 km bliżej Słońca, u nas produkują za mało wit. D3. Na mniejszych wysokościach muszą więc być dodatkowo suplementowane. Dotyczy to również wielu minerałów, mikro i makroelementów - gleby w Andach są w nie bogatsze niż nasze polskie gleby.

4. Czym różni się alpaka od lamy?

Przede wszystkim wielkością. Alpaka w kłębie jest wysoka na 80–100 cm i waży 60 - 90 kg, lama w kłębie ma 102-120 cm (do czubka głowy aż 180 cm!) i może ważyć do 250 kg. Rożni je także proporcja sylwetki i kształt uszu. A przede wszystkim przeznaczenie. Alpaki zostały wyhodowane na wełnę, lamy jako zwierzęta juczne. Runo alpaki jest delikatne, obfite i miękkie, lamy jest szorstkie(tzw. psi włos).

5. Co jedzą alpaki oprócz trawy?

W zasadzie - nie muszą jeść nic więcej. Ale... tak jest w Andach skąd pochodzą. I gdzie podejście do dobrostanu zwierząt jest nieco odmienne od naszego. Co jest korzystne dla budowania odporności gatunku, tam przeżywają osobniki najsilniejsze i najodporniejsze. Połowa noworodków alpak nie dożywa roku. Ale i połowa dzieci Indian Quechua nie dożywa 5 lat. Bardzo surowe środowisko.

W naszych warunkach jeśli mamy dobrej jakości pastwisko w lecie i siano w zimie, nic więcej alpakom do szczęścia nie potrzeba. Plus obowiązkowa suplementacja - patrz punkt 3. Plus dokarmianie zwierząt które mają większe potrzeby (samice w ciąży i karmiące, rosnące młode, osobniki chore, zbyt chude). Z tym że nie dokarmiamy zbożem! Dokarmiamy wysłodkami buraczanym niemelasowanymi, granulatem treściwym bez lub z minimalnym udziałem zbóż, makuchem lnianym lub tp. Alpaki nie są przystosowane do trawienia skrobi, na Altiplano roślin skrobiowych brak.

U nas Goście karmią marchewką, ale w kubeczkach jet tej marchewki malutko, bo z jednej strony to witaminy, ale z drugiej cukier... Za prof. Van Saunem – nie więcej niż 1 kg marchewki na dorosłą alpakę dziennie.

6. Czy alpaki są inteligentne? Czy reagują na imię?

Cóż, każde zwierzę jest inteligentne na swoją miarę. Inna inteligencja jest potrzebna zwierzęciu uciekającemu, inna drapieżnikowi, a inna kurze. W ramach mini zoo często oczekuje, się że zwierzęta będą współpracować z człowiekiem, przybiegać na zawołanie itp. Alpaka to nie pies. Każda alpaka wie jak ma na imię, co nie znaczy że zawsze zareaguje. Alpaki nie są zainteresowane człowiekiem jako takim (są wyjątki). Interesująca jest marchewka czy koniczyna którą człowiek trzyma w ręku. Można to wykorzystać do nauki różnych sztuczek, np. Czacza daje buziaka za przysmak.

7. Czy przywiązują się do właściciela?

Główną pracą z alpakami jest zbudowanie zaufania. Codziennym kontaktem musimy sobie wypracować własną relację z każdym zwierzęciem. Najłatwiej jest z młodymi, które się u nas rodzą - one uczą się tego od reszty stada. Trzeba pamiętać że każda alpaka jest inna, niektóre są od początku "łatwe" (czytaj niekłopotliwe), w inne trzeba włożyć nieco więcej pracy (czytaj można osiągnąć więcej). Najbardziej nieufną alpaką jest Nesca, która jest z nami najdłużej. Widocznie taki już ma charakter, jej koleżanka Herbatka jest bardzo ufna i cierpliwa, a obie dołączyły do nas jako już całkiem dorosłe, nastoletnie alpaki.

8. Czy alpaki plują tak jak lamy?

Wszystkie wielbłądowate plują (wielbłąd na nawet ponad 3,5 m!). Najbardziej znane są z tego lamy z zoo, ale cóż się dziwić. Plucie to u wielbłądowatych dyskomfort.

Alpaki najczęściej plują się między sobą, najczęściej odganiając się od jedzenia – więc należy nie stawać na linii strzału. Nasz showman, alpaka Tolek, potrafi pluć na zamówienie.

Przy czym takie zwykłe plucie to plucie śliną i tym co w pysku (resztki trawy, siana, marchewki).

Jak samce biją się na poważnie, ciężarna samica odpędza namolnego zalotnika lub w trakcie bardzo nieprzyjemnych zabiegów – wtedy jest „plucie głębokie”, treścią żwacza, pierwszego przedżołądka. Jest to brązowo-zielone, gęste i okropnie śmierdzące. Śmierdzące nie tak jak nasze wymioty, my mamy jeden żołądek ze środowiskiem kwaśnym. U alpak kwaśna jest ostatnia komora żołądka, trawieniec.

Żwacz ma środowisko lekko zasadowe zapach to mieszanina odorów szlamowo – bagiennych. Śmierdzi okrutnie – ale nie boli. ;)

9. Jakie są przystosowania alpak do surowego środowiska Altiplano w Andach?Wiele tego...

Pasza przechodzi przez układ pokarmowy alpak proporcjonalnie dłużej niż u innych ssaków. Pewnie aby wyciągnąć z paszy wszystko co się da. Należy mieć na uwadze, że Altiplano jest zielone tylko dwa, może trzy miesiące w roku w porze deszczowej. Przez resztę roku Altiplano jest żółto brązowe i zeschłe. Alpaki muszą się nachodzić aby się najeść - i tak jest dla nich zdrowo. Nie należy przesadzać, pasza dla alpak ma być pełnowartościowa ale uboga (objętościowa nie treściwa).
Ciąża trwa 11,5 miesiąca. Uboga karma – dłuższy czas budowania nowego życia.
Czerwone ciałka krwi my mamy okrągłe, alpaki owalne. Jakoś to wpływa na wykorzystanie tlenu w mocno rozrzedzonym powietrzu. W wysokich Andach biały człowiek musi się przynajmniej tydzień aklimatyzować lub brać leki, które pomagają albo nie.
Głównym źródłem białka dla alpak wcale nie jest pasza. Trawa i inne zielska są w żwaczu rozkładane przez mikrobiom, czyli bakterie i pierwotniaki – które potem przechodzą potem do dalszych komór żołądka i jelit. I właśnie te mikroorganizmy są źródłem białka.
Wełna alpak jest doskonałym termosem. A trzeba dodać że na Altiplano w lecie jest +30 st. C, w zimie – 40 st. C! Jeżeli znajdziecie w necie zdjęcie alpak w kamerze termowizyjnej w zimie, to cała alpak jest niebieska – różowe są tylko oczy, nos, uszy i palce. Na alpakach śnieg leży i nie topnieje – ergo ciepło ciała do niego nie dochodzi.
Alpaki rodzą się najczęściej w porze deszczowej i do południa. To zrozumiałe. W porze deszczowej jest dużo zielonej trawy, co pomaga w produkcji mleka. W surowych warunkach najcieplej jest do południa więc wtedy noworodek najszybciej się suszy i ogrzewa.
Noworodki alpak, podobnie jak inne zwierzęta uciekające, pierwsze co robią po urodzeniu to próbują wstać i chodzić – aby jak najszybciej móc uciekać. Dopiero jak okrążą matkę w miarę pewnym krokiem zaczynają ssać.

10. Czy alpaki dobrze widzą w nocy?Powinny, bo ich oczy świecą w nocy, czyli odbijają światło. Zwierzęta, których oczy świecą, mają za siatkówkę warstwę lustrzaną, więc światło przechodzi przez siatkówkę dwa razy. Z naszych obserwacji wynika, że widzą podobnie lub ciut lepiej niż ludzie. Nie ma porównania do kota czy psa.11. Jakie drapieżniki są groźne dla alpak?Dla dorosłych – pumy. Ale...Przykładowo konie obserwują zbliżające się potencjalne niebezpieczeństwo. Jak podejdzie za blisko i okaże się groźne – uciekają galopem. Strategia alpak jest inna. Jak zauważą potencjalne niebezpieczeństwo np. kilometr dalej to trzymają ten dystans. Jak to coś zbliża się powoli alpaki oddalają się powoli, jak zbliża się szybko alpaki oddalają się szybko.

Czyli puma ma szanse raczej z zaskoczenia...Dla młodych – nibylis andyjski, większy od naszego lisa lub zdziczałe psy.

Dlatego dorosłe alpaki ujrzawszy (np. na spacerze) zobaczywszy w krzakach lisa lub obcego psa, mogą się wyrwać, dopaść drapieżnika i zabić go tratując przednimi nogami.

Obecność obcego psa za naszym ogrodzeniem jest sygnalizowany przez „alpaki funkcyjne” (Amigo, Neska) szczególnym klangorem.12. Na co chorują alpaki?- Najbardziej widoczną chorobą jest świerzb. Alpaki są atakowane przez trzy gatunki świerzbowców (nie zaraźliwe dla ludzi). To zależy od odporności osobniczej.- Beztlenowe Clostridia. Wysoce wskazane jest szczepienie raz w roku.

- Dolegliwości gastryczne, najczęściej powodowane złym karmieniem (zwłaszcza przekarmianiem).

- Krzywica i inne – spowodowane niedoborem witaminy D (patrz suplementacja wyżej).

- Pasożyty jelitowe wykrywane przez okresowe całościowe lub przesiewowe badanie kału.

- Nie wiadomo co... ;) , wtedy badamy krew.

Głównym problemem jest to, że alpaki nie pokazują że są chore. Jeżeli początkujące, niewprawne oko zauważy że alpak jest chora – najczęściej jest to stan ciężki, czasami beznadziejny. Pańskie oko konia tuczy – ta zasada jest jak najbardziej właściwa dla alpak.

13. Po co hodujemy alpaki?Na wełnę. W obu Amerykach i Australii jest też użytkowanie mięsne, u nas nie.

13a. I co z tą wełną?W Polsce nie ma profesjonalnego skupu runa alpak. Hodowcy czasami usiłują sprzedać runo, czasami wysyłają do przędzalni (jest ich u nas bardzo niewiele).My przerabiamy sami. Dziewczyny przędą na kołowrotkach a później w ruch idą druty, szydełko, krosna. Rokrocznie na wiosnę i na jesieni robimy warsztaty przędzenia na kołowrotku i na wrzecionie (śledź nas na FB).14. Jakie właściwości ma wełna alpak?Pod względem termicznym jest jak najlepsze merynosy australijskie. Jest jednak cieńsza i delikatniejsza.Najważniejszy jest brak lanoliny, czyli tłuszczopotu występującego na wełnie owiec. Sweterek z owcy zawsze trochę pachnie owcą (lanoliną właśnie).

Wełna alpak lanoliny nie posiada, nie pachnie, nie uczula, a mole raczej jej nie jedzą – to właśnie lanolina uczula i ją właśnie jedzą mole. Nie znamy nikogo uczulonego na wełnę alpak.